Biogram

Notka biograficzna

art. rzeźbiarz prof. UMK Zofia Dąbrowska

Urodzona w 1946r w Burniszkach, woj. Białystok.

Studia na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Dyplom z zakresu rzeźby w 1969 roku.

W latach 1971 – 2007 pracownik naukowo-dydaktyczny w/w wydziału.

Od 2003r profesor UMK.

Twórczość w zakresie rzeźby, medalierstwa, rysunku, poezji.

Wystawy indywidualne i zbiorowe, konkursy, nagrody krajowe i zagraniczne.

Prace w muzeach i zbiorach prywatnych w kraju i za granicą.

Realizacje rzeźb sakralnych.

W przygotowaniu tomik poezji.

Twórcze credo osobiste:

Twórczość autentyczna – owoc współpracy twórcy ze STWÓRCĄ.

Tematyka twórcza:

CZŁOWIEK jako jednostka, z całą jego sferą psychiczną, fizyczną, duchową; w jego kontaktach interpersonalnych; z jego życiem społecznym i duchowym, był i jest, podmiotem moich twórczych rozważań. Głowa, siedlisko myśli, w anatomii ludzkiej człon wyjątkowy, o indywidualnych cechach personalnych, intrygował mnie – jako rzeźbiarza – w sposób szczególny, przynaglał wręcz do artystycznej penetracji. Być może dlatego, że…

Historyczny przegląd portretu rzeźbiarskiego wywoływał we mnie poczucie artystycznego niedosytu. Podobizny osób znanych, mniej znanych; te sławne, nagradzane, dobre, lepsze, gorsze; miały, w moim odczuciu, jedną cechę wspólną – emanowały nudą. Taki stan rzeczy wydawał mi się karygodnym zaniedbaniem. Pragnę nadmienić, iż rejestracja ludzkiej podobizny przychodziła mi z łatwością, lecz sama w sobie nie dawała mi satysfakcji. Wartość ta była punktem startowym. Twórczy instynkt domagał się czegoś więcej, kierował na trudne, nieznane drogi…

Tak zaczęła się moja przygoda twórcza z portretem rzeźbiarskim, która, w miarę postępujących prac i odkryć, stała się z czasem prawdziwą pasją. Praca badawcza wchłonęła mnie na szereg lat, do przełomowego roku 1988. Był to nieprzerwany ciąg artystycznych penetracji, eksperymentów otwierających i sukcesywnie poszerzających przestrzeń portretu rzeźbiarskiego w kierunku wprost nieograniczonym.

Twórcze odkrycia, w końcowej fazie tego okresu, narzuciły mi następującą tezę:

„Wszelkie ludzkie problemy dotyczące jednostki, pokoleń, ludzkości, wszelkie idee, pojęcia abstrakcyjne wpisać można w ramy rzeźby portretowej, posługując się znakiem rzeźbiarskim, bez uciekania się do literackiej narracji”.

Etapy twórcze:

1.Portret interpretowany – to pierwszy etap poszukiwań nowych środków wyrazu, nowej formy rzeźbiarskiego zapisu fizjonomii konkretnego człowieka.

To próba konstruowania podobizny z surowych, dynamicznych brył; próba przetransponowania jej na układ masy, kształtu, proporcji; światła i cienia. Próba łączenia kilku zróżnicowanych wyrazów twarzy w integralną całość, dążenie do rejestracji jej zmienności, ruchu, wyrażanych w języku formy rzeźbiarskiej.

Przykład – portret J. Kobuszewskiego.

2. Portret eksperymentalny – to etap schodzenia w głąb zagadnienia.

Zmagania twórcze, rzeźbiarskie eksperymenty, wytrwała wieloletnia praca, zaowocowały szeregiem wynalazków dotyczących treści i formy, techniki konstruowania portretu rzeźbiarskiego w sposób nowy, pozwalający wpisywać weń coraz to śmielsze treści, przetransponować je na język rzeźbiarski. Zapisać je – bez uciekania się do literackiej narracji – wyrazić bryłą, kształtem, formą, fakturą, gładzią, światłem, cieniem, układem w przestrzeni, proporcjami, ażurem, masą i powietrzem, rozmieszczonymi w określonych gabarytach, z odpowiednią dynamiką. Gromadzone w toku doświadczeń odkrycia i wnioski prowadziły mnie, od prostych ku coraz odważniejszym, uogólnieniom – a oto one.

Portret rzeźbiarski odsłania, stwarza możliwości:

1. Ukazania osobowości portretowanego
2. Jego życiorysu
3. Osiągnięć zawodowych
4. Ludzkich cech i postaw
5. Psychiki człowieka, jego przeżyć, emocji
6. Problemów człowieka w kontaktach interpersonalnych z zakresu świata fizycznego jak i najszerzej pojmowanych relacji sfery duchowej
7. Wpisania w ramy rzeźby portretowej problemów jednostki, pokoleń, ludzkości
8. Historii, filozofii
9. Ruchu i czasu dowolnie łączonego
10. Pojęć i zjawisk abstrakcyjnych
11. Całokształtu zagadnień związanych z ludzką egzystencją, poszerzonego o najnowsze odkrycia, wynalazki, przestrzeń kosmiczną

Szczegółowy przebieg twórczych badań dotyczących portretu eksperymentalnego

– dla osób głębiej zainteresowanych zagadnieniem – zamieszczony został, wraz z analizą wybranych rzeźb, w części dalszej.

3. Portret duchowy – wiąże się ściśle z przełomem, który dokonał się w moim życiu osobistym w 1988 roku. Nosi on miano nawrócenia.

Odtąd twórczość moja poszerzona będzie o nowe zagadnienie – przestrzeń duchową. Artystyczne zmagania zmierzać będą ku wartościom eschatologicznym, w kierunku transcendencji. Doświadczenia z zakresu portretu eksperymentalnego wykorzystane teraz będą dla nowego przesłania.

Portret, co do formy, poszerzy się o przestrzeń „serca”, w niektórych pracach obejmie całą ludzką postać.

Niezależnie od anatomicznych granic, zawsze będzie to penetracja ludzkiego wnętrza, bo ono stanowi przedmiot moich rzeźbiarskich dociekań. Cielesność ma być tłem, oprawą, terenem plastycznego formułowania pojęć abstrakcyjnych, trudnych do zdefiniowania wartości duchowych.Twórczość pójdzie teraz równoległym torem z osobistymi doświadczeniami wiary, ukierunkowana będzie na wartości sfery ducha. Będzie próbą artystycznego zapisu, dzielenia się przeczuwanym, niewyobrażalnym, dotykanym w wierze, fascynującym PIĘKNEM ABSOLUTU.

Obszar przekazu wizualnego ubogaci się teraz o dodatkowe, odkryte w sobie, niespodziewane możliwości artystycznej notacji: poezję, śpiew spontaniczny…

Zofia Dąbrowska